2020-ci ildə koronavirusun yayılmasının qarşısını almaq üçün tətbiq olunan tədbirlər iqtisadiyyatı virtual tənəzzülə uğratdığından qlobal neft tələbatı rekord həddə enəcək.
Bunu Beynəlxalq Enerji Agentliyi (IEA) bildirib.
Ümumən 2020-ci ildə gündəlik tələbat 9,3 milyon barelədək azalacaq. Ötən il bu göstərici gündəlik 29 milyon barel olub. Proqnozlaşdırılan göstərici 1995-ci ildəki səviyyəyə uyğundur.
Bununla yanaşı, qlobal iqtisadiyyatın inkişafı və neft tədarükünün azaldılması üçün görülən tədbirlər ilin ikinci yarısında “tədricən” bərpa olunmaya imkan verməlidir.
Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) aprelin 14-də xəbərdarlıq edib ki, koronavirus pandemiyası dünyanı əsrin ən dərin tənəzzülünə sürükləyir və iqtisadi məhsulun 3 faiz azalması gözlənilir.
Həmçinin, BVF bildirib ki, 2021-ci ildə 5.8 faiz böyümə ilə güclü bir geriləmə olacaq, baxmayaraq ki, qarışıqda bu qədər qeyri-müəyyənlik olduğundan hər hansı bir proqnoz özü-özlüyündə ilkin rəydir.
Bənzər bir şəkildə, IEA “qlobal iqtisadiyyatın 1930-cu illərdəki Böyük Depressiyadan bəri görünməmiş təzyiq altında olduğunu” söyləyərək, məhdudiyyətlərin bu ilin sonunda asanlaşdırıldığı təqdirdə belə, 2020-ci ildə neftə tələbatın gündəlik 9.3 milyon bareldən yüksək olmayacağını açıqlayıb.
Pozitiv tərəfdən, hökumətlər “radikal addımlar”la cavab verərək, böhranın ən pis dövrü ilə iqtisadiyyatlarını böhrandan çıxarmaq üçün trilyonlar dollara başa gələn kütləvi stimullaşdırma proqramlarına başlayıblar.
“Neft bazarındakı böhranın aradan qaldırılması üçün tədbirlər görüldüyünü” deyən IEA həftə sonu hasilatı 9,7 milyon barel azaltmağa dair yeni OPEC + müqaviləsinə toxunaraq qeyd edib: “Böhranın görünməmiş dərinliyi fonunda IEA əsas istehlakçıları və istehsalçıları bazar sabitliyinə təsiri azaltmaq üçün G20 forumu ilə birlikdə işləməyə çağırıb”.
G20 ölkələri, ABŞ prezidenti Donald Trampın dediyi kimi, hasilatın görünməmiş azalması ilə, onun 20 milyon barelə qədər endiriləcəyi OPEC + sövdələşməsini dəstəkləməyə razılıq verib.
IEA bildirib ki, OPEC + və G20-nin bütün hərəkətləri belə “bazarı yenidən tarazlaşdırmayacaq”. “Lakin tədarükün həddən artıq yüksəkliyini azaltmaq və ehtiyatlarda yaranmış trayektoriya əyrisini düzləşdirməklə, mürəkkəb sistem qısa müddətdə çox qeyri-müəyyən qalmış bazardakı böhranın ən pis nəticələrini adlamağa kömək edir”.
Aprel ayı üçün IEA illik 29 milyon barel tələbatının may ayında 26, iyunda 15 milyon barelə qədər azalmasını gözləyir.
IEA xəbərdarlıq edib ki, “yaxın müddətli tələb itkisini ödəmək üçün tədarükü kifayət qədər azaldacaq mümkün bir razılaşma yoxdur. Bununla belə, ötən həftənin nailiyyətləri möhkəm bir başlanğıcdır və ilin ikinci yarısına doğru irəlilədikcə, ehtiyatların artımını azaltmaq potensialımız var”.
Qurumun fikrincə, istehsal kəskin şəkildə aşağı düşsə də, ehtiyatlar yerində sayacaq və iqtisadiyyatın bərpa edildiyi təqdirdə, “2020-ci ilin ikinci yarısında tələb təklifi üstələyəcək”.
Bəyanatda deyilir: “Həqiqətən, hazırkı tələb və təklif qiymətləndirmələrimiz ilin ikinci yarısında 4,7 milyon barel alışını nəzərdə tutur”.
IEA bu il neft sənayesinə kapital qoyuluşunun 32%, yəni 335 milyard dollara enəcəyini proqnozlaşdırır.скачать dle 12.1